سه جشن مهم پاییزی ایران باستان فصل ها هر کدام علامت ها و نشانه های خاص خود را دارند؛ سفیدی برف، سبزی بهار و گرمای تابستان. زمستان؛ آدمک های سفید برفی، بهار؛ شکوفه هایش و تابستان با دریا و تعطیلاتش اما پاییز نشانه های عجیب تری دارد، نشانه ای وابسته به صدا و رنگ. واژه فارسی پاییز را به معنی “نزدیک زمستان” دانسته اند. درباره ریشه شناسی پاییز، پیشنهادهای دیگری نیز مطرح شده و برخی محققان، پاییز را از ایرانی باستان pati daiza “خرمن، محصول” برگرفته از daiz “انباشتن، گردآوردن” و یا از ایرانی باستان “افتادگی، سقوط” از ریشه pat ـ “افتادن” و پسوند یا مشتق از ایرانی باستان pati aixa مرکب از پیشوند pati و aixa “سرما، یخ” نیز دانسته اند. هر پاییز جلوه ای از طبع متغیر و نو شدن عواطف انسانی است. همان طور که در سینما اکران تابستانی و اکران عید، هویت و وسواس خاصی می طلبد، شاید بد نباشد که هر انسانی همفکر شده و با وسواس در خانه خود جشنواره ای از فیلم های پاییزی راه بیندازد. به میزانی که اختیار به ما داده می شود، به میزانی که قدرت تفسیرمان از یک فصل زیاد می شود، نیاز به مهارت در لذت بردن هم در ما بیشتر می شود. مهارت حل شدن در دگرگونی و درک آخرین ماه ها و روزهای اعتدال قبل از انقلاب توفانی زمستان. ایرانیان همواره با جشن ها، میانه خوبی داشته اند. هر فصلی چندین جشن برای ایرانیان داشته است که هر کدام معنا و مفهوم خاص خود را تداعی می کردند. این جشن ها نشانه همان همنشینی و هماهنگی با فصل ها بوده که شامل پاییز هم می شده است. جشن های بهاری، تابستانی، پاییزی و زمستانی اغلب نشانه هماهنگی و درک عمیق جامعه ایرانی از طبیعت بوده است، نوعی هم آوازی و طبیعت گرایی که در آن رسیدن به تعادل و هماهنگی و اعتدال در کنار طبیعت، ارزشی شایسته جشن بوده است و نوعی شکرگزاری عملی نسبت به آنچه طبیعت به انسان ارزانی داشته است. آنچه در ادامه می خوانید، سه جشن مهم پاییزی است که از ایران باستان به جامانده اند: جشن مهرگان : روز شانزدهم ماه مهر به نام ایزد مهر نامیده شده که تلاقی این دو نام، هنگام برگزاری یکی از جشن های ایرانی است به نام مهرگان. این جشن شش روز طول می کشیده تا روز بیست و یکم (رام روز) که مهرگان بزرگ نامیده می شد. جشن مهرگان قطعا پیش از زرتشت وجود داشته است. زمان آن تقریبا در آغاز نیمه دوم سال و رفتن به پیشواز زمستان است. درباره پیدایش آن روایت های مختلفی در دست است، اما مشهورترین آنها در بزرگداشت این جشن پیروزی فریدون بر ضحاک و به بند کشیدن ضحاک در کوه دماوند است. جشن آبانگان : روز دهم ماه آبان به نام ایزد موکل آب، آناهیتا نامگذاری شده است که در این روز، جشنی موسوم به آبانگاه برگزار می شود. در روایت ها آمده در این روز زو یا زاب، پسر طهماسب به پادشاهی رسید و مردمان را فرمود تا جوی ها بکنند و آب ها را در آن روان کنند. جشن آبانگان تا ورود اسلام به ایران با حضور در کنار آب ها و با شادی و خواندن نیایش های مربوط به ایزدان آب برگزار می شده است. این جشن در تقویم امروزی روز چهارم آبان است. جشن آذرگان : روز نهم ماه آذر که به نام ایزدآذر از ایزدان مهم ایران باستان نامگذاری شده ـ جشنی به نام آذرگان که از جشن های مربوط به آتش است، برگزار می شده است. مطابق تقویم امروزی این روز سوم آذر است و تنها زرتشتیان با رفتن به آتشکده ها و خواندن نیایش آن را گرامی می دارند.

0

0